ozi

N'okpuru ndò nke ọrịa Covid-19, ahụike ọha na eze zuru ụwa ọnụ na-eche ihe ịma aka na-enwetụbeghị ụdị ya ihu. Otú ọ dị, ọ bụ kpọmkwem na nsogbu dị otú ahụ ka sayensị na nkà na ụzụ egosipụtawo nnukwu ikike na ike ha. Kemgbe ntiwapụ nke ọrịa a, ndị ọkà mmụta sayensị zuru ụwa ọnụ na gọọmentị ejikọtala ọnụ iji kwalite mmepe ngwa ngwa na ịkwalite ọgwụ mgbochi, na-enweta nsonaazụ dị ịrịba ama. Agbanyeghị, okwu ndị dị ka nkesa ọgwụ mgbochi na-ezighi ezi na ezughị oke ọha na eze ịnata ọgwụ mgbochi ka na-akpagide ọgụ zuru ụwa ọnụ megide ọrịa a.

Tupu ọrịa Covid-19, flu 1918 bụ ọrịa na-efe efe kacha njọ na akụkọ ntolite US, na ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ n'ọrịa Covid-19 kpatara fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpu abụọ karịa nke flu 1918. Ọrịa ojoo nke Covid-19 ebutela ọganihu pụrụ iche n'ihe gbasara ọgwụ mgbochi, na-enye ọgwụ mgbochi dị mma ma dị irè maka ụmụ mmadụ yana igosipụta ikike obodo ahụike nwere ịzaghachi ngwa ngwa maka nnukwu nsogbu n'ihu mkpa ahụike ọha na eze ngwa ngwa. Ọ gbasara na enwere steeti na-esighi ike na mpaghara ịgba ọgwụ mgbochi mba na mba ụwa, gụnyere okwu metụtara nkesa na nchịkwa ọgwụ mgbochi. Ahụmahụ nke atọ bụ na mmekọrịta dị n'etiti ụlọ ọrụ nkeonwe, gọọmentị, na agụmakwụkwọ dị oke mkpa maka ịkwalite mmepe ngwa ngwa nke ọgwụ mgbochi Covid-19 ọgbọ mbụ. Dabere na nkuzi ndị a mụtara, Biomedical Advanced Research and Development Authority (BARDA) na-achọ nkwado maka mmepe ọgbọ ọhụrụ nke ọgwụ mgbochi ka mma.

Ihe oru ngo NextGen bụ atụmatụ ijeri $5 nke Ngalaba Ahụike na Ọrụ Ndị Ọrụ na-akwado iji wulite ọgbọ na-esote ọgwụgwọ ahụike maka Covid-19. Atụmatụ a ga-akwado ndị kpuru ìsì abụọ, ndị na-arụsi ọrụ ike na-achịkwa oge 2b iji nyochaa nchekwa, nrụpụta ọrụ na immunogenicity nke ọgwụ nnwale gbasara ọgwụ mgbochi akwadoro na agbụrụ na agbụrụ dị iche iche. Anyị na-atụ anya na ikpo okwu ọgwụ mgbochi ndị a ga-adabara na ọgwụ mgbochi ọrịa ndị ọzọ na-efe efe, na-enyere ha aka ịzaghachi ngwa ngwa maka ihe egwu ahụike na nchekwa n'ọdịnihu. Nnwale ndị a ga-agụnye ọtụtụ echiche.

Isi njedebe nke nnwale ụlọ ọgwụ a na-atụ aro na agba 2b bụ mmelite nrụpụta ọgwụ mgbochi karịrị 30% karịa oge nlele ọnwa iri na abụọ ma e jiri ya tụnyere ọgwụ mgbochi akwadoro. Ndị ọrụ nyocha ga-enyocha ịdị irè nke ọgwụ mgbochi ọhụrụ ahụ dabere na mmetụta nchebe ya megide Covid-19 mgbaàmà; Na mgbakwunye, dị ka njedebe nke abụọ, ndị sonyere ga-eji swabs imi nwalee onwe ha kwa izu iji nweta data gbasara ọrịa asymptomatic. Ọgwụ mgbochi dị ugbu a na United States dabere na antigens protin spike ma na-enye ya site na injection intramuscular, ebe ọgbọ na-esote nke ịgba ọgwụ mgbochi ga-adabere na ikpo okwu dị iche iche, gụnyere mkpụrụ ndụ protein spike na mpaghara ndị ọzọ echekwara nke genome nje, dị ka mkpụrụ ndụ ihe nketa na-etinye nucleocapsid, akpụkpọ ahụ, ma ọ bụ protein ndị ọzọ na-abụghị usoro. Ikpokoro ọhụrụ a nwere ike ịgụnye ọgwụ mgbochi viral vector recombinant nke na-eji vectors nwere/na-enweghị ike imepụtaghachi yana nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa na-edobe SARS-CoV-2 nhazi na protein anaghị arụ ọrụ. Ọgwụ mgbochi mRNA (samRNA) nke ọgbọ nke abụọ bụ teknụzụ na-apụta ngwa ngwa nke enwere ike ịtụle dị ka ihe ngwọta ọzọ. Ogwu ọgwụ samRNA na-akọwapụta ụdịdị na-ebu usoro immunogenic ahọpụtara n'ime nanoparticles lipid iji kpalite nzaghachi mgbochi mgbochi n'ụzọ ziri ezi. Uru ndị nwere ike ịnweta n'elu ikpo okwu a gụnyere obere RNA doses (nke nwere ike ibelata mmeghachi omume), nzaghachi mgbochi na-adịte aka, yana ọgwụ mgbochi kwụsiri ike na okpomọkụ nke friji.

Nkọwa nke njikọta nke nchekwa (CoP) bụ ihe ngbanwe na-emegharị emegharị na nzaghachi mgbochi cellular nke nwere ike inye nchebe megide ọrịa ma ọ bụ ịmaliteghachi na nje nje. Nnwale nke usoro 2b ga-enyocha CoP nwere ike ịnweta ọgwụ mgbochi Covid-19. Maka ọtụtụ nje, gụnyere coronaviruses, ikpebi CoP bụ ihe ịma aka mgbe niile n'ihi na ọtụtụ akụkụ nke nzaghachi mgbochi ahụ na-arụkọ ọrụ ọnụ iji mebie nje ahụ, gụnyere mgbochi mgbochi na mgbochi mgbochi (dị ka ọgwụ mgbochi agglutination, ọgwụ mgbochi mmiri, ma ọ bụ ọgwụ mgbochi mmeju), ọgwụ mgbochi isotype, CD4 + na sel CD8 + T, mkpụrụ ndụ mgbochi Fc na arụ ọrụ. N'ụzọ dị mgbagwoju anya, ọrụ nke akụrụngwa ndị a na iguzogide SARS-CoV-2 nwere ike ịdịgasị iche dabere na saịtị ahụ (dịka mgbasa ozi, anụ ahụ, ma ọ bụ akụkụ iku ume) yana njedebe njedebe (dịka ọrịa asymptomatic, ọrịa mgbaàmà, ma ọ bụ ọrịa siri ike).

Ọ bụ ezie na ịchọpụta CoP ka bụ ihe ịma aka, nsonaazụ nke nnwale ọgwụ mgbochi akwadoro nwere ike inye aka kọwapụta mmekọrịta dị n'etiti ikesa ọkwa mgbochi mgbochi yana ịdị irè ọgwụ mgbochi. Chọpụta ọtụtụ uru nke CoP. Otu CoP zuru oke nwere ike ime ọmụmụ ihe mgbochi mgbochi na nyiwe ọgwụ mgbochi ọhụrụ ngwa ngwa na ọnụ ahịa karịa nnukwu nnwale a na-achịkwa placebo, ma nyere aka nyochaa ikike nchebe ọgwụ mgbochi nke ndị mmadụ anaghị etinye aka na nnwale ọgwụ mgbochi, dị ka ụmụaka. Ịchọpụta CoP nwekwara ike nyochaa ogologo oge nke mgbochi mgbe ọrịa nwere ụdị ọhụrụ ma ọ bụ ịgba ọgwụ mgbochi megide ụdị ọhụrụ, ma nyere aka chọpụta mgbe ọ dị mkpa ịgba ume.

Ọdịiche Omicron nke mbụ pụtara na Nọvemba 2021. Tụnyere ụdị nke mbụ, ọ nwere ihe dị ka amino acid 30 edochiri ya (gụnyere amino acid 15 na protein spike), ya mere akpọrọ ya dị ka ụdị nchegbu. N'ọrịa gara aga kpatara ọtụtụ ụdị COVID-19 dị ka alpha, beta, delta na kappa, a na-ebelata ọrụ mgbochi nke ọgwụ mgbochi ọrịa na-ebute site na ọrịa ma ọ bụ ịgba ọgwụ mgbochi megide ụdị Omikjon, nke mere Omikjon dochie nje delta n'ụwa niile n'ime izu ole na ole. Agbanyeghi na ike mmeghari nke Omicron na sel iku ume ebelatala ma e jiri ya tụnyere nsogbu mmalite, ọ butere mmụba dị ukwuu na ọnụego ọrịa. Mgbanwe nke Omicron variant sochirinụ jiri nwayọọ nwayọọ kwalite ikike ya ịgbanarị ọgwụ mgbochi ndị dị adị, yana ọrụ njikọta ya na ndị na-anabata angiotensin na-agbanwe enzyme 2 (ACE2) mụbara, na-eduga na mmụba nke ọnụego nnyefe. Agbanyeghị, oke ibu nke ụdị ndị a (gụnyere ụmụ JN.1 nke BA.2.86) dị obere. Ihe mgbochi na-enweghị ọchị nwere ike ịbụ ihe kpatara ọrịa ahụ dị ntakịrị ma e jiri ya tụnyere mgbasa ozi gara aga. Ịlanahụ nke ndị ọrịa Covid-19 bụ ndị na-emepụtaghị ọgwụ mgbochi mgbochi (dị ka ndị nwere ọgwụgwọ butere ụkọ B-cell) na-egosipụtakwa mkpa mgbochi cellular dị.

Nlebanya ndị a na-egosi na mkpụrụ ndụ T nke ebe nchekwa antigen na-enwechaghị mmetụta site na mmụpụta mgbapụ protein spike na ụdị mutant ma e jiri ya tụnyere ọgwụ mgbochi. Selụ T ebe nchekwa dị ka ha nwere ike ịmata peptide peptide echekwara nke ukwuu na ngalaba nnabata protein spike yana protein ndị ọzọ etinyere n'ụdị na anaghị arụ ọrụ. Nchọpụta a nwere ike ịkọwa ihe kpatara enwere ike ijikọ ụdị mkpụrụ ndụ mutant nwere mmetụta dị ala maka ọgwụ mgbochi mgbochi dị ugbu a na ọrịa dị nro, ma rụtụ aka na ọ dị mkpa imeziwanye nchọpụta nke nzaghachi mgbochi ọrịa T cell.

Traktị akụkụ iku ume nke elu bụ ebe mbụ kọntaktị na ntinye maka nje ndị na-eku ume dị ka coronaviruses (epithelium imi bara ụba na ndị na-anabata ACE2), ebe ma nzaghachi mgbochi na-agbanwe agbanwe na-eme. Ogwu ogwu intramuscular dị ugbu a nwere oke ikike iweta nzaghachi mgbochi ọrịa mucosal siri ike. N'ime ndị mmadụ nwere ọnụ ọgụgụ ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa dị elu, mmụba nke ụdị dị iche iche a na-aga n'ihu nwere ike itinye nrụgide nhọrọ na ụdị dị iche iche, na-abawanye ohere nke mgbanarị ahụ. Ọgwụ mgbochi ọrịa mucosal nwere ike kpalite mmeghachi omume mgbochi nke mucosal akụkụ iku ume yana nzaghachi sistemu sistemu, na-egbochi nnyefe obodo yana mee ka ha bụrụ ọgwụ mgbochi dị mma. Ụzọ ndị ọzọ nke ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa gụnyere intradermal (microarray patch), ọnụ (mbadamba), intranasal (ịgba ma ọ bụ dobe), ma ọ bụ ikuru ume (aerosol). Mpụta nke ọgwụ mgbochi na-enweghị agịga nwere ike ibelata oge ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa ma mụbaa nnabata ha. N'agbanyeghị usoro a na-eme, ịgba ọgwụ mgbochi dị mfe ga-ebelata ibu dị n'ahụ ndị ọrụ ahụike, si otú ahụ na-eme ka ịnweta ọgwụ mgbochi na ịkwado usoro nzaghachi ọrịa n'ọdịnihu, karịsịa mgbe ọ dị mkpa iji mejuputa mmemme ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa buru ibu. A ga-enyocha ịdị irè nke ọgwụ mgbochi otu dose na-eji mkpuchi mkpuchi, mbadamba ọgwụ mgbochi okpomọkụ na ọgwụ intranasal site n'ịtụle nzaghachi antigen-kpọmkwem IgA na eriri afọ na traktị iku ume.

N'ime ule ụlọ ọgwụ nke 2b, nleba anya nke ọma maka nchekwa ndị so na ya dịkwa oke mkpa dịka ịkwalite nrụpụta ọgwụ mgbochi. Anyị ga-anakọta ma nyochaa data nchekwa n'usoro. Agbanyeghị na egosipụtara na nchekwa nke ọgwụ mgbochi Covid-19 nke ọma, mmeghachi omume ọjọọ nwere ike ime mgbe ịgba ọgwụ mgbochi ọ bụla gasịrị. N'ime nnwale NextGen, ihe dị ka ndị sonyere 10000 ga-enweta nyocha ihe egwu na-adịghị mma ma a ga-ekenye ha n'enweghị usoro ịnata ọgwụ mgbochi nnwale ma ọ bụ ọgwụ mgbochi ikike na nha 1:1. Ntụle zuru ezu nke mmeghachi omume ọjọọ nke mpaghara na nke usoro ga-enye ozi dị mkpa, gụnyere nsogbu nke nsogbu dịka myocarditis ma ọ bụ pericarditis.

Ihe ịma aka siri ike nke ndị na-emepụta ọgwụ mgbochi chere ihu bụ mkpa ọ dị ịnọgide na-enwe ike nzaghachi ngwa ngwa; Ndị na-emepụta ihe ga-enwerịrị ike iwepụta ọtụtụ narị nde ọgwụ mgbochi n'ime ụbọchị 100 nke ntiwapụ ahụ, nke bụkwa ebumnuche gọọmentị setịpụrụ. Ka ọrịa na-efe efe na-ebelata ma ọrịa na-efe efe na-abịaru nso, ọchịchọ ọgwụ mgbochi ga-ebelata nke ukwuu, ndị na-emepụta ga-echekwa ihe ịma aka ndị metụtara ichekwa ụdọ ọkọnọ, ihe ndị bụ isi (enzymes, lipids, buffers, na nucleotides), na njuputa na nhazi ikike. Ka ọ dị ugbu a, ọchịchọ maka ọgwụ mgbochi Covid-19 na ọha mmadụ dị ala karịa ihe a chọrọ na 2021, mana usoro mmepụta nke na-arụ ọrụ n'ụzọ pere mpe karịa "ọrịa zuru oke" ka ndị ọchịchị na-achịkwa kwesịrị ịkwado ya. Mmepe ụlọọgwụ ga-achọkwa nkwado sitere n'aka ndị na-ahụ maka njikwa, nke nwere ike ịgụnye ọmụmụ ihe na-agbanwe agbanwe yana atụmatụ nrụpụta nkebi 3 na-esote. Ọ bụrụ na nsonaazụ nke nnwale Phase 2b echere na-enwe nchekwube, ọ ga-ebelata nnukwu ihe egwu ndị metụtara ime nnwale nke Oge 3 ma kpalite itinye ego nkeonwe na ule ndị dị otú ahụ, wee nwee ike nweta mmepe azụmahịa.

Ogologo oge nke ọrịa na-efe efe ugbu a ka amabeghị, mana ahụmahụ na-adịbeghị anya na-egosi na oge a ekwesịghị ịla n'iyi. Oge a enyela anyị ohere ịgbasa nghọta ndị mmadụ banyere ọgwụ mgbochi ọgwụ mgbochi yana wulite ntụkwasị obi na ntụkwasị obi na ọgwụ mgbochi maka ọtụtụ mmadụ dịka enwere ike.