ozi

N'otu oge, ndị dọkịta kwenyere na ọrụ bụ isi nke njirimara onwe onye na ebumnuche ndụ, na ịme ọgwụ bụ ọrụ mara mma nke nwere mmetụta siri ike. Agbanyeghị, uru na-arị elu na-achọ ọrụ nke ụlọ ọgwụ yana ọnọdụ ụmụ akwụkwọ ọgwụ China na-etinye ndụ ha n'ihe ize ndụ mana enweghị obere ego na ọrịa COVID-19 emeela ka ụfọdụ ndị dọkịta na-eto eto kwenyere na ụkpụrụ ahụike na-emebi emebi. Ha kwenyere na echiche nke ozi bụ ngwá agha iji merie ndị dọkịta nọ n'ụlọ ọgwụ, ụzọ isi manye ha ịnakwere ọnọdụ ọrụ siri ike.

Austin Witt dechara ụlọ obibi ya n'oge na-adịbeghị anya dịka ọkachamara n'ozuzu na Mahadum Duke. Ọ hụrụ ndị ikwu ya na-arịa ọrịa ndị dị ka mesothelioma na-arụ ọrụ na-egwupụta coal, ha na-atụkwa egwu ịchọ ebe ọrụ ka mma n'ihi egwu nke mmegwara maka ime mkpesa megide ọnọdụ ọrụ. Witt hụrụ nnukwu ụlọ ọrụ na-abụ abụ na m pụtara, mana etinyeghị uche na obodo ndị dara ogbenye n'azụ ya. Dị ka ọgbọ mbụ n'ime ezinụlọ ya ịga mahadum, ọ họọrọ ụzọ ọrụ dị iche na ndị nna nna ya na-egwupụta coal, ma ọ chọghị ịkọwa ọrụ ya dị ka 'ịkpọ oku'. O kwenyere na 'a na-eji okwu a dị ka ngwá agha iji merie ndị na-azụ ọzụzụ - ụzọ isi manye ha ịnakwere ọnọdụ ọrụ siri ike'.
Ọ bụ ezie na ọjụjụ Witt jụrụ echiche nke “ọgwụ dị ka ozi” pụrụ isite n’ahụmahụ ya pụrụ iche, ọ bụghị nanị ya ji nlezianya tụlee ọrụ ọrụ ná ndụ anyị. Na echiche nke ọha mmadụ na "ọrụ centeredness" na mgbanwe nke ụlọ ọgwụ kwupụta ụlọ ọrụ ọrụ, mmụọ nke ịchụ àjà nke ozugbo wetara uche afọ ojuju na ndị dọkịta na-esiwanye na-anọchi anya mmetụta na "anyị bụ nnọọ gia na wiil nke ikeketeorie". Karịsịa maka ndị ụlọ akwụkwọ, nke a doro anya na ọ bụ naanị ọrụ, na ihe siri ike a chọrọ maka ịme ọgwụ na-emegide echiche na-arị elu nke ndụ ka mma.
Ọ bụ ezie na echiche ndị a dị n'elu nwere ike ịbụ naanị echiche nke onye ọ bụla, ha nwere mmetụta dị ukwuu na ọzụzụ nke ọgbọ ndị dọkịta na-esote na n'ikpeazụ na njikwa ndị ọrịa. Ọgbọ anyị nwere ohere imeziwanye ndụ ndị dọkịta na-agwọ ọrịa site na nkatọ na ịkwalite usoro nlekọta ahụike anyị rụsiri ọrụ ike; Mana nkụda mmụọ nwekwara ike ịnwa anyị ịhapụ ọrụ ọkachamara anyị wee bute n'ihu na-emebi usoro nlekọta ahụike. Iji zere ajọ usoro a, ọ dị mkpa ịghọta ihe ndị agha na-abụghị ọgwụ na-emezigharị omume ndị mmadụ n'ebe ọrụ, na ihe kpatara ọgwụ ji enwe ike ịnweta nyocha ndị a.

Site na ozi gaa n'ọrụ?
Ọrịa COVID-19 ebutela mkparịta ụka America niile gbasara mkpa ọrụ, mana enweghị afọ ojuju ndị mmadụ apụtala ogologo oge tupu ọrịa COVID-19. Derek si Atlantic
Thompson dere edemede na February 2019, na-atụle àgwà ndị America maka ọrụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ, site na "ọrụ" mbụ ruo na "ọrụ" na-esote "ọrụ", na iwebata "ọrụ ism" - ya bụ, ndị gụrụ akwụkwọ n'ozuzu kwenyere na ọrụ bụ "isi nke njirimara onwe onye na ebumnuche ndụ".
Thompson kwenyere na ụzọ a nke ọrụ ido nsọ abụghị ihe amamihe dị na ya. Ọ webatara ọnọdụ kpọmkwem nke ọgbọ puku afọ (amụrụ n'etiti 1981 na 1996). Ọ bụ ezie na ndị nne na nna nke ọgbọ nwa ọhụrụ na-agba ndị ọgbọ puku afọ ume ka ha na-achọ ọrụ na-ekpo ọkụ, ha na-ebu ibu na nnukwu ụgwọ mgbe ha gụsịrị akwụkwọ, na ebe ọrụ adịghị mma, na-arụ ọrụ na-adịghị akwụ ụgwọ. A na-amanye ha itinye aka n'ọrụ n'enweghị mmetụta nke ịrụ ọrụ, ike gwụrụ ha ogologo ụbọchị dum, ma mara nke ọma na ọrụ nwere ike ọ gaghị eweta ụgwọ ọrụ a tụrụ anya ya.
Ọrụ ụlọ ọrụ nke ụlọ ọgwụ dị ka ọ ruru n'ókè nke ịkatọ. N'otu oge, ụlọ ọgwụ ga-etinye ego buru ibu na agụmakwụkwọ ndị dibịa, ma ụlọ ọgwụ ma ndị dọkịta na-agba mbọ ijere ndị otu na-adịghị ike ozi. Mana n'oge a, ndị isi nke ọtụtụ ụlọ ọgwụ - ọbụlagodi nke a na-akpọ ụlọ ọgwụ anaghị akwụ ụgwọ - na-ebutewanye ihe ịga nke ọma ego. Ụfọdụ ụlọ ọgwụ na-ele ndị ọrụ ụlọ ọrụ anya dị ka "ọrụ dị ọnụ ala nke na-enweghị ncheta na-adịghị mma" kama ịbụ ndị dọkịta na-eche banyere ọdịnihu ọgwụ. Dika ozi nkuzi na-adiwanye n'okpuru ihe ndi kachasi mkpa nke ulo oru dika nchupu n'oge na ihe ndekọ ụgwọ, mmụọ nke ịchụ aja na-adịchaghị mma.
N'okpuru mmetụta nke ọrịa na-efe efe, mmetụta nke nrigbu n'etiti ndị ọrụ na-esiwanye ike, na-eme ka ndị mmadụ na-enwe nkụda mmụọ: ebe ndị na-azụ ọzụzụ na-arụ ọrụ ogologo oge ma na-ebu nnukwu ihe ize ndụ onwe onye, ​​ndị enyi ha na nkà na ụzụ na ego nwere ike ịrụ ọrụ site n'ụlọ ma na-enwekarị akụ na ụba na nsogbu. Ọ bụ ezie na ọzụzụ ahụike na-apụta mgbe niile igbu oge akụ na ụba na afọ ojuju, ọrịa na-efe efe ebutela mmụba dị ukwuu n'echiche nke ezighi ezi: ọ bụrụ na ejiri ụgwọ dị arọ, ego ị na-enweta nwere ike ịkwụ ụgwọ ụlọ; Ị na-ahụ foto dị egwu nke ndị enyi "na-arụ ọrụ n'ụlọ" na Instagram, mana ị ga-ewere ọnọdụ nke ngalaba nlekọta ahụike maka ndị ọrụ ibe gị na-anọghị n'ihi COVID-19. Kedu otu ị ga - esi jụ ajụjụ ziri ezi nke ọnọdụ ọrụ gị? Ọ bụ ezie na ọrịa ahụ agafeela, echiche nke ezighị ezi a ka dị. Ụfọdụ ndị dibịa bi ebe ahụ kwenyere na ịkpọ ọrụ ahụike ọrụ bụ 'loda nganga gị' nkwupụta.
Ọ bụrụhaala na ụkpụrụ omume ọrụ sitere na nkwenye na ọrụ kwesịrị ịbụ ihe bara uru, ọrụ ndị dọkịta ka na-ekwe nkwa inweta afọ ojuju ime mmụọ. Agbanyeghị, maka ndị na-ahụta nkwa a nwere oghere, ndị na-ahụ maka ahụike na-akụda mmụọ karịa ọrụ ndị ọzọ. Maka ụfọdụ ndị na-azụ ọzụzụ, ọgwụ bụ usoro "ime ihe ike" nke nwere ike ịkpasu iwe ha. Ha na-akọwa ikpe na-ezighị ezi zuru ebe niile, mmetọ a na-eme ndị a na-azụ ọzụzụ, na àgwà nke ngalaba na ndị ọrụ na-adịghị njikere ihu ikpe na-ezighị ezi nke ọha mmadụ. Nye ha, okwu ahụ bụ 'ozi' na-egosi echiche nke ịdị elu nke omume nke usoro ahụike emeribeghị.
Otu dọkịta bi ebe ahụ jụrụ, sị, "Gịnị ka ndị mmadụ na-ekwu mgbe ha na-ekwu na ọgwụ bụ 'ozi'? Olee ozi ha chere na ha nwere?" N'ime afọ ụlọ akwụkwọ ahụike ya, ọ nwere nkụda mmụọ maka usoro nlekọta ahụike na-eleghara ihe mgbu ndị mmadụ anya, mmeso ọjọọ nke ndị mmadụ na-akpakọrịta, na ọchịchọ ime echiche kachasị njọ banyere ndị ọrịa. Mgbe ọ nọ n'ụlọ ọgwụ, otu onye ọrịa ụlọ mkpọrọ nwụrụ na mberede. N'ihi iwu e nyere ya, a tụrụ ya aka n'àkwà ma bepụ ya na ezinụlọ ya. Ọnwụ ya mere ka nwa akwụkwọ a na-ahụ maka ahụike na-ajụ ihe gbasara ọgwụ. O kwuru na ihe anyị lekwasịrị anya bụ ihe gbasara ahụike, ọ bụghị ihe mgbu, o wee sị, “Achọghị m isonye na ozi a.
Nke kachasị mkpa, ọtụtụ ndị dọkịta na-aga na-ekwenye n'echiche Thompson na ha na-emegide iji ọrụ kọwaa njirimara ha. Dị ka Witt kọwara, echiche ụgha nke ịdị nsọ dị n'okwu 'ozi' na-eduga ndị mmadụ ikwere na ọrụ bụ akụkụ kachasị mkpa na ndụ ha. Okwu a ọ bụghị nanị na-ebelata ọtụtụ akụkụ ndị ọzọ bara uru nke ndụ, ma na-atụkwa aro na ọrụ nwere ike ịbụ isi iyi nke njirimara na-ejighị n'aka. Dịka ọmụmaatụ, nna Witt bụ onye ọrụ ọkụ eletrik, n'agbanyeghị na ọ na-arụ ọrụ dị ịrịba ama na-arụ ọrụ, ọ na-enweghị ọrụ maka afọ 8 n'ime afọ 11 gara aga n'ihi mgbanwe nke ego gọọmenti etiti. Witt kwuru, "Ndị ọrụ America bụ ndị ọrụ echefuru echefu, echere m na ndị dọkịta abụghị ihe dị iche, ọ bụ naanị ngwa nke ikekete ego.
Ọ bụ ezie na m kwenyere na ụlọ ọrụ bụ isi ihe kpatara nsogbu na usoro ahụike, anyị ka kwesịrị ilekọta ndị ọrịa n'ime usoro dị ugbu a ma na-azụlite ọgbọ ndị dọkịta na-esote. Ọ bụ ezie na ndị mmadụ pụrụ ịjụ ịrụsi ọrụ ike, ihe ịrụ ụka adịghị ya na ha na-atụ anya ịhụ ndị dọkịta a zụrụ nke ọma n'oge ọ bụla ha ma ọ bụ ezinụlọ ha na-arịa ọrịa. Ya mere, gịnị ka ịgwọ ndị dọkịta ka ọrụ pụtara?

daa jụụ

N'oge ọzụzụ obibi ya, Witt lekọtara otu nwa agbọghọ na-arịa ọrịa. Dị ka ọtụtụ ndị ọrịa, mkpuchi mkpuchi ya ezughi oke yana ọ na-arịa ọtụtụ ọrịa na-adịghị ala ala, nke pụtara na ọ kwesịrị ịṅụ ọtụtụ ọgwụ. A na-anọkarị ya n'ụlọ ọgwụ, na oge a, a nabata ya n'ihi thrombosis miri emi nke akụkụ abụọ na pulmonary embolism. A tọhapụrụ ya na apixaban dị otu ọnwa. Witt ahụla ọtụtụ ndị ọrịa na-enweta mkpuchi mkpuchi ezughị oke, ya mere ọ na-enwe obi abụọ mgbe ndị ọrịa na-ekwu na ụlọ ahịa ọgwụ kwere ya nkwa iji coupons nke ụlọ ọrụ ọgwụ na-enye na-akwụsịghị ọgwụgwọ ọgwụ mgbochi. N'ime izu abụọ na-esote, o mere ndokwa ka ọ bịa leta ya ugboro atọ n'èzí ụlọ ọgwụ a họpụtara ahọpụta, na-atụ anya igbochi ya ịbanye n'ụlọ ọgwụ ọzọ.
Agbanyeghị, ụbọchị 30 ka ọ hapụsịrị ya, o zigaara Witt ozi na-ekwu na ejirila apixaban ya mee ihe; Ụlọ ahịa ọgwụ ahụ gwara ya na ịzụrụ ọzọ ga-efu $750, nke ọ na-enweghị ike ịkwụ ụgwọ ma ọlị. Ọgwụ ndị ọzọ na-eme ka ahụ́ mgbakasị ahụ́ abaghị uru, n’ihi ya, Witt kpọgara ya n’ụlọ ọgwụ ma gwa ya ka ọ gbanwee gaa na warfarin n’ihi na ọ ma na ọ na-eyigharị ihe. Mgbe onye ọrịa ahụ rịọrọ mgbaghara maka “nsogbu ha,” Witt zara, sị, “Biko enwela ekele maka mbọ m na-agba inyere gị aka, ọ bụrụ na ọ dị ihe ọjọọ, ọ bụ na usoro a emechu gị ihu nke ukwuu nke na enweghị m ike ọbụna ịrụ ọrụ nke m nke ọma.
Witt na-ele usoro mmụta ọgwụ anya dị ka ọrụ kama ịbụ ozi, mana nke a doro anya na ọ naghị ebelata ọchịchọ ya ịhapụ mgbalị ọ bụla maka ndị ọrịa. Otú ọ dị, ajụjụ ọnụ m gbara ndị dọkịta na-aga, ndị isi ngalaba mmụta, na ndị dọkịta na-agwọ ọrịa egosiwo na mgbalị a na-eme iji gbochie ọrụ iri ndụ n'amaghị ama na-abawanye iguzogide ihe ndị a chọrọ nke agụmakwụkwọ ahụike.
Ọtụtụ ndị nkuzi kọwara echiche “ụgha ụgha” juru ebe niile, yana enweghị ndidi maka agụmakwụkwọ chọrọ. Ụfọdụ ụmụ akwụkwọ preclinical anaghị esonye na mmemme otu amanyere amanyere, yana ndị intern mgbe ụfọdụ na-ajụ ịhụchalụ. Ụfọdụ ụmụ akwụkwọ na-ekwusi ike na ịchọ ka ha gụọ ozi ndị ọrịa ma ọ bụ kwadoo maka nzukọ megidere ụkpụrụ nhazi oge ọrụ. N'ihi na ụmụ akwụkwọ anaghịzi ekere òkè na mmemme mmụta mmekọahụ nke afọ ofufo, ndị nkuzi ahapụwokwa ihe omume ndị a. Mgbe ụfọdụ, mgbe ndị nkuzi na-eleba anya n'okwu ndị na-anọghị n'ụlọ, enwere ike mesoo ha n'omume rụrụ arụ. Otu onye ntụzi ọrụ ngo gwara m na o yiri ka ụfọdụ ndị dibịa bi n’ebe ahụ na-eche na ọbịbịa ha na-agaghị aga n’ụlọ ọgwụ bụ́ nke a manyere n’iwu abụghị nnukwu ihe. O kwuru, "Ọ bụrụ na ọ bụ m, ọ ga-eju m anya nke ukwuu, mana ha echeghị na ọ bụ ihe gbasara ụkpụrụ omume ọkachamara ma ọ bụ na-efunahụ ohere mmụta.
Ọ bụ ezie na ọtụtụ ndị nkụzi ghọtara na ụkpụrụ na-agbanwe agbanwe, ole na ole dị njikere ịza ajụjụ n'ihu ọha. Ọtụtụ ndị mmadụ na-achọ ka e zoo ezigbo aha ha. Ọtụtụ ndị mmadụ na-echegbu onwe ha na ha emeela ụgha nke na-esi n'ọgbọ ruo n'ọgbọ - ihe ndị ọkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na-akpọ 'ụmụ nke ugbu a' - na-ekwenye na ọzụzụ ha dị elu karịa nke ọgbọ na-abịa. Otú ọ dị, n'ịkwenye na ndị na-azụ ọzụzụ nwere ike ịmata ókè ndị bụ isi nke ọgbọ gara aga na-aghọtaghị, e nwekwara echiche na-emegide ya na ngbanwe nke echiche na-etinye ihe ize ndụ na ụkpụrụ omume ọkachamara. Otu onye isi ụlọ akwụkwọ kọleji kọwara mmetụta nke ụmụ akwụkwọ na-ekewapụ n'ụwa n'ezie. O mere ka ọ pụta ìhè na ọbụna mgbe ha na-alọghachi na klas, ụfọdụ ụmụ akwụkwọ ka na-akpa àgwà ka ha na-eme n'ime ụwa. Ọ sịrị, "Ha chọrọ ịgbanyụ igwefoto wee hapụ ihuenyo ahụ ka ọ tọgbọ chakoo." Ọ chọrọ ịsị, “Ndewo, ị nọkwaghị na Zoom
Dịka onye edemede, ọkachasị na mpaghara enweghị data, ihe kacha echegbu m bụ na m nwere ike họrọ akụkọ akụkọ na-atọ ụtọ iji gboo mkparị nke m. Ma ọ na-esiri m ike iji nwayọọ nyochaa isiokwu a: dịka dọkịta ọgbọ nke atọ, ahụrụ m na nzụlite m na àgwà ndị m hụrụ n'anya na-eme n'ịgwọ ọgwụ abụghị ọrụ dịka ụzọ ndụ. M ka kwenyere na ọrụ ndị dọkịta nwere ihe dị nsọ. Mana echeghị m na ihe ịma aka ndị dị ugbu a na-egosipụta enweghị nraranye ma ọ bụ ikike n'etiti ụmụ akwụkwọ n'otu n'otu. Dịka ọmụmaatụ, mgbe m na-aga ngosi ngosi mbanye anyị kwa afọ maka ndị na-eme nchọpụta gbasara obi, nkà na nkà nke ndị na-azụ ọzụzụ na-amasị m mgbe niile. Otú ọ dị, ọ bụ ezie na ihe ịma aka ndị anyị na-eche ihu bụ omenala karịa nke onwe anyị, ajụjụ a ka dị: mgbanwe a na-enwe n'àgwà n'ebe ọrụ ọ̀ dị anyị ka ọ dị adị?
Ajụjụ a siri ike ịza. Mgbe ọrịa ahụ gasịrị, ọtụtụ akụkọ na-enyocha echiche mmadụ akọwawo n'ụzọ zuru ezu njedebe nke ọchịchọ na ịrị elu nke 'ịkwụsị nwayọọ'. Dị ka ọmụmaatụ, otu nnyocha gosiri na n'oge ọrịa na-efe efe, oge ọrụ nke ụmụ nwoke ndị nwere nnukwu ego na ndị gụrụ akwụkwọ na-ebelata obere ọrụ, na otu a enweelarị mmasị ịrụ ọrụ awa kachasị ogologo. Ekpebibeghị mmekọrịta kpatara na mmetụta akụkụ nke ihe kpatara ya bụ na ọ na-esiri ike iji sayensị weghara mgbanwe mmetụta uche.
Dị ka ihe atụ, gịnị ka ịgbahapụ arụkwaghịm n’ezoghị ọnụ pụtara nye ndị dọkịta na-agwọ ọrịa, ndị na-amụ akwụkwọ, na ndị ọrịa ha? Ọ bụ ihe na-ekwesịghị ekwesị ịgwa ndị ọrịa nọ jụụ nke abalị na akụkọ CT na-egosi nsonaazụ na elekere anọ nke ehihie nwere ike igosi ọrịa cancer metastatic? Eche m. Àgwà enweghị ezi uche a ọ̀ ga-ebelata ndụ ndị ọrịa? O yighị ka. Àgwà ọrụ a malitere n'oge ọzụzụ ọ ga-emetụta omume ụlọ ọgwụ anyị? N'ezie m ga-. Otú ọ dị, n'ihi na ọtụtụ ihe ndị na-emetụta nsonaazụ ụlọ ọgwụ nwere ike ịgbanwe ka oge na-aga, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume ịghọta njikọ dị n'etiti àgwà ọrụ ugbu a na nchọpụta n'ọdịnihu na àgwà ọgwụgwọ.

Nrụgide sitere n'aka ndị ọgbọ
Ọnụ ọgụgụ buru ibu nke akwụkwọ edepụtala mmetụta anyị nwere maka omume ọrụ ndị ọrụ ibe anyị. Nnyocha nyochara ka ịgbakwunye onye ọrụ na-arụ ọrụ nke ọma na ngbanwe na-emetụta arụmọrụ ọrụ nke ndị na-echekwa ụlọ ahịa nri. N'ihi na ndị ahịa na-agbanwekarị site na ndị na-enyocha ego ngwa ngwa gaa na ndị ọzọ na-agba ọsọ ọsọ ọsọ, iwebata onye ọrụ nke ọma nwere ike ibute nsogbu nke "ịnya ụgbọ ala n'efu": ndị ọrụ ndị ọzọ nwere ike ibelata ọrụ ha. Ma ndị nchọpụta ahụ chọpụtara ihe dị iche: mgbe a na-ewebata ndị ọrụ na-arụ ọrụ nke ọma, ọrụ nke ndị ọrụ ndị ọzọ na-arụ ọrụ nke ọma n'ezie, ma ọ bụrụ na ha nwere ike ịhụ ìgwè nke onye ọrụ ahụ dị elu. Tụkwasị na nke a, mmetụta a na-apụtawanye ìhè n'etiti ndị na-akwụ ụgwọ ego bụ ndị maara na ha na onye ọrụ ahụ ga-arụ ọrụ ọzọ. Otu n'ime ndị nchọpụta ahụ, Enrico Moretti, gwara m na ihe kpatara ya nwere ike ịbụ nrụgide ọha na eze: ndị na-akwụ ụgwọ na-eche echiche banyere echiche ndị ọgbọ ha na ha achọghị ka a na-enyocha ya nke ọma maka ịdị umengwụ.
Ọ bụ ezie na ọzụzụ ebe obibi na-atọ m ụtọ nke ukwuu, ana m eme mkpesa na usoro niile. N'oge a, ọ bụghị ihe m ga-eme ka m cheta ihe omume ndị m gbapụrụ ndị nduzi ma gbalịa izere ọrụ. Agbanyeghị, n'otu oge ahụ, ọtụtụ ndị dibia bekee m gbara ajụjụ ọnụ na akụkọ a kọwara etu ụkpụrụ ọhụrụ na-emesi ọdịmma onwe onye ike nwere ike imebi ụkpụrụ omume ọkachamara n'ọ̀tụ̀tụ̀ buru ibu – nke dabara na nchọcha Moretti. Dịka ọmụmaatụ, nwa akwụkwọ kwetara na ọ dị mkpa maka ụbọchị "nke onwe" ma ọ bụ "ahụike uche", ma rụtụrụ aka na nnukwu ihe ize ndụ nke ịme ọgwụ ga-ebuli ụkpụrụ maka itinye akwụkwọ maka ezumike. Ọ chetara na ọ rụrụ ọrụ ruo ogologo oge na ngalaba nlekọta ahụike maka onye na-arịa ọrịa, na omume a na-efe efe, nke mekwara ka ọnụ ụzọ maka ngwa nke ya maka ezumike onwe ya. O kwuru na ndị mmadụ ole na ole na-achọ ọdịmma onwe ha naanị na-akpata ya bụ "ọsọ ruo n'ala".
Ụfọdụ ndị kwenyere na anyị erubeghị atụmanya ndị dọkịta a zụrụ azụ n'ọtụtụ ụzọ, ma kwubie, sị, "Anyị na-anapụ ndị dọkịta na-eto eto ihe ndụ ha pụtara." Enwere m obi abụọ n'echiche a otu oge. Ma ka oge na-aga, m ji nwayọọ nwayọọ na-ekweta na echiche a bụ́ na nsogbu bụ́ isi anyị kwesịrị idozi yiri ajụjụ bụ́ “ịkụkọ àkwá ma ọ bụ na-etinye àkwá.” Ọ̀ bụ na a napụwo ọzụzụ ahụ́ ike ihe ọ pụtara ruo n'ókè na nanị ihe ndị mmadụ na-emeghachi omume bụ ịhụ ya dị ka ọrụ? Ma ọ bụ, mgbe ị na-emeso ọgwụ dịka ọrụ, ọ na-aghọ ọrụ?

Ònye ka anyị na-ejere ozi
Mgbe m jụrụ Witt banyere ọdịiche dị n'etiti nkwa ya nye ndị ọrịa na ndị na-ahụ ọgwụ dị ka ozi ha, ọ gwara m akụkọ nna nna ya. Nna nna ya bụ onye ọrụ ọkụ eletrik n'ebe ọwụwa anyanwụ Tennessee. N'ime afọ iri atọ ya, nnukwu igwe dị n'ụlọ ọrụ na-emepụta ike ebe ọ na-arụ ọrụ gbawara. Onye ọrụ ọkụ eletrik ọzọ tọrọ n'ime ụlọ ọrụ mmepụta ihe, nna nna Witt wee gbaba n'ọkụ ahụ n'egbughị oge iji zọpụta ya. Ọ bụ ezie na ha abụọ mechara gbapụ, nna nna Witt kuru nnukwu anwụrụ ọkụ. Witt etinyeghị uche na omume dike nke nna nna ya, ma kwusiri ike na ọ bụrụ na nna nna ya anwụọla, ihe nwere ike ọ gaghị adị iche maka mmepụta ike na ọwụwa anyanwụ Tennessee. Maka ụlọ ọrụ ahụ, enwere ike ịchụ ndụ nna nna. N'anya Witt, nna nna ya gbabara n'ọkụ ahụ ọ bụghị n'ihi na ọ bụ ọrụ ya ma ọ bụ n'ihi na a kpọrọ ya ka ọ bụrụ onye ọkụ eletrik, kama n'ihi na mmadụ chọrọ enyemaka.
Witt nwekwara echiche yiri nke ahụ banyere ọrụ ya dị ka dọkịta. O kwuru, sị, 'Ọ bụrụgodị na àmụ̀mà na-akụ m, ndị ọrụ ahụike dum ga-anọgide na-arụ ọrụ nke ọma.' Echiche nke Witt, dị ka nna nna ya, enweghị ihe jikọrọ ya na iguzosi ike n'ihe nye ụlọ ọgwụ ma ọ bụ ọnọdụ ọrụ. Dị ka ihe atụ, o gosiri na e nwere ọtụtụ ndị gbara ya gburugburu chọrọ enyemaka n’ọkụ. Ọ sịrị, “Nkwa m kwere ndị ahụ, ọ bụghị ụlọ ọgwụ na-emegbu anyị
Esemokwu dị n'etiti enweghị ntụkwasị obi nke Witt n'ụlọ ọgwụ na ntinye aka ya n'ebe ndị ọrịa nọ na-egosipụta nsogbu nke omume. Ụkpụrụ ahụike dị ka ọ na-egosi ihe ịrịba ama nke ire ere, karịsịa maka ọgbọ nke na-echegbu onwe ya maka njehie usoro. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ụzọ anyị si emeso njehie sistemu bụ ịgbanwe ọgwụ site na isi anyị gaa na mpụta, mgbe ahụ ndị ọrịa anyị nwere ike ịta ahụhụ ọbụna ihe mgbu. A na-ele ọrụ dọkịta anya dị ka ihe kwesịrị ịchụ àjà n'ihi na ndụ mmadụ bụ ihe kacha mkpa. Ọ bụ ezie na usoro anyị agbanweela ụdị ọrụ anyị, ọ gbanwebeghị mmasị nke ndị ọrịa. Ikwenye na 'ugbu a adịghị mma dị ka oge gara aga' nwere ike bụrụ naanị clich é d ọgbọ. Otú ọ dị, na-akpaghasị mmetụta a na-adịghị agwụ agwụ pụkwara iduga na oke nsogbu: ikwere na ihe ọ bụla n'oge gara aga abaghị uru. Echeghị m na ọ dị otú ahụ na ngalaba ahụike.
Ọgbọ anyị nwetara ọzụzụ na njedebe nke usoro izu ọrụ nke 80, ụfọdụ ndị dọkịta anyị merela agadi kwenyere na ọ dịghị mgbe anyị ga-agbaso ụkpụrụ ha. Amaara m echiche ha n'ihi na ha ekwupụtala ya n'ezoghị ọnụ na nke mmụọ. Ihe dị iche na mmekọrịta dị n'etiti ọgbọ na-esiwanye ike taa bụ na ọ na-esiwanye ike karị ikwu okwu n'ihu ọha ihe ịma aka nke mmụta anyị na-eche ihu. N'ezie, ọ bụ ịgbachi nkịtị a dọọrọ mmasị m na isiokwu a. Aghọtara m na nkwenye nke dọkịta na ọrụ ha bụ nkeonwe; Enweghị azịza "ziri ezi" maka ma ịme ọgwụ ọ bụ ọrụ ma ọ bụ ozi. Ihe m na-aghọtachaghị bụ ihe mere ụjọ ji tụọ m ikwupụta ezi echiche m mgbe m na-ede akụkọ a. Gịnị mere echiche bụ́ na àjà ndị ndị na-azụ ọzụzụ na ndị dọkịta na-achụ ji baa uru ka ọ na-aghọwanye ihe na-adịghị mma?